نام کتاب مهم ایمانوئل (عمانوئیل) کانت به فارسی “نقد عقل محض” است که برخی از مترجمین در پارسی آن را به “سنجش خرد ناب” برگردانده اند. در این مقام می توان نقد و سنجش را مترادف یکدیگر در نظر گرفت. فلسفه ی نقادانه با کانت شروع شده و تا به امروز ادامه دارد.
معنایی که می بایست از کریتیک (Critique) کانتی در ذهن مخاطب مستفاد شود، معنایی متفاوت از نقد بالمعنی الاعمِ آن است. در این نوشتار سعی دارم که معنایی از نقد ارایه دهم که ضمن تخصصی بودن به استفاده ی عرفی این واژه در گفتمان های علوم اجتماعی مابانه ی بستر زندگی نیز نزدیک باشد. نقد یعنی تجربه کردن و انطباق.
تجربه کردن هرآنچه که بعنوان یک پدیدار ارایه می شود و سپس تلاش در راستای انطباق دادن آن با چارچوب هایی که در یک حوزه، محل اِجماع هستند. اگرچه می توان چارچوب ها را نیز ذهنا تجربه کرده و سپس بر اصولی منطبق ساخت (دقیقا شبیه به کاری که کانت کرده است) اما اینجا منظور ما بیشتر تجربه ی هر آن چیزی است که مستقیما و یا غیرمستقیما تجربه کردنی باشد.
انطباق در نقد از اهمیت والایی برخوردار است و در اثر آن است که منتقد توامان به جنبه های مثبت و منفی یک چیز پی می برد. در نقد می کوشیم که میزان تبعیت چیزها از الگوهای منطَبَق را دریابیم. با این تفاصیل، زندگی تماما نقد است و نقد تماما زندگی است.
