یکی از خطاهای کلامی افراد در حین گفتگو در باب علوم این است که ایشان بعضا می گویند که فلان دانشمند ادعا کرده است… اگرچه این عبارت از منظر ریشه شناسی لغات (بویژه لغت ادعا) مشکل چندانی ندارد اما در گفتگوهای فوق الذکر می تواند که غلط انداز ارزیابی شود.
هیچ دانشمندی (با در نظر داشتن معنای عُرفی ادعا) ادعا نمی کند. اگر کسی ادعا کند، همانا وی دانشمند نیست. دانشمند (اگر بخواهم که به این مسئله تخصصی تر نگاه کنم) نتیجه گیری می کند. یک دانشمند بر اساس فکت های موجود که آن ها را می توان خروجی نظامات تئوریک و آزمایشگاهی مفصل دانست، نتیجه گیری می کند که فلان چیز درست بوده و یا آنکه غلط است.
چنین اقدامی فرسنگ ها با مسئله ی ادعا فاصله دارد. ما در علم با چیزی به اسم ادعا سر و کار نداریم. تمام آنچه که علم حول آن معنا پیدا می کند مسئله ی جمع آوری نمودن فکت ها، غور کردن در آن ها و ارایه ی پیش بینی های منتج از شناخت جهان است.
البته آنچه که من در سطور پیشین بیان داشتم، به شفاف سازی های تخصصی دقیقی نیاز دارد که از حوصله و حوزه ی این بحث خارج است اما بطور کل می توان نتیجه گرفت که ادعا جایی در ساحت علم ندارد. این واژه و استفاده از آن را از آن جهت نکوهیده دانسته و با آن مخالف هستم که راه را به روی عده ای مدعی بی خرد می گشاید که ایشان نیز ادعاهایی داشته و برچسب علمی بودن بر آن بزنند.
خیر! در وادی علم ما موشکاف تر از این حرف ها بوده و به احدی اجازه ی روده درازی نخواهیم داد…
12390
