(تنگنا)
اگر نیک بنگریم، بسادگی می توان لیست بلندبالایی از محدودیت هایی که با آن ها سر و کار داریم، تهیه نمائیم. محدودیت های جسمانی، روانی، مادی و غیره… این یعنی چه؟! یعنی اینکه جبرا امکاناتی در وجود ما غایب هستند و یا آن چیزی که ما می توانیم بدان بیاندیشیم، نیستیم. صدالبته که این دست محدودیت ها همچنان می توانند پلی به سمت کامیابی های آدمی باشند و گاهی اوقات محرومیت ها و محدودیت هایمان نقش بیشتری در کامیابی هایمان ایفا می کنند.
حال می خواهم از نوع دیگری از محدودیت سخن به میان آورم. محدودیت در آزادی! بگمانم این نوع از محدودیت بدترین شق آن است. هیچ چیزی به اندازه ی این دست از محدودیت، نابودکننده ی ارزش آدمی نیست. انسانی که آزاد نباشد، موجودی اخلاقی نخواهد بود. همانطور که بدون اراده چیزی از اخلاق باقی نمی ماند، بدون آزادی نیز بطریق اولی اخلاقی در کار نخواهد بود.
……….
