نظم (341-007)

(خوش آراستگی)

ما این جهان را منظم می نامیم به این خاطر که همواره در همین جهان زیسته ایم. اگر جهانِ دیگری موجود باشد که قوانین حاکم بر آن 180 درجه متفاوت از جهان ما باشند، موجودات هوشمند آنجا همچون ما، جهان خویش را منظم خواهند یافت. برخی ها می گویند جهان منظم است، پس ناظمی دارد! ولی از کجا معلوم که این وضعِ چیزها مصداقی از مفهوم نظم باشد؟!

(به مثال بالا توجه کنید) جهان در ابعاد انسانی و با توجه به پیشینه ی تکاملی آدمی برای وی منظم به نظر می آید. اما جهان در کنه خود (سطح زیراتمی) مقوله ای آماری – احتمالاتی و ذاتا تصادفی و نامنظم است. پدیده ها در آن سطح، برخلاف پدیده ها در دنیایی با ابعاد میانه (دنیای انسانی) بدون علت رخ می دهند!!! این ما هستیم که خوشایند خویش را در قالب نظم به جهان تحمیل می کنیم.

اگر گلوله هایی را نامنظم بر زمین بپاشیم و سپس بخواهیم بار دیگر آن ها را با آرایشِ در ظاهر نامنظمِ پس از پاشیدن قرار دهیم، این بار می بایست از نظمی تبعیت کنیم. پس نظم عملا آن چیزی است که ما می خواهیم. اگر از حرکت اجرام سماوی در خلال میلیاردها سال فیلمی تهیه کنیم، خواهیم دید که پس از سریع کردن فیلم، کیهان با چه شتابی در حال نامنظم شدن است.

{نظم، تحمیل آن چیزی است که “ما می خواهیم” به آن چیزی که “هست”!}