آمپریسم (تجربه گرایی) کلاسیک بریتانیایی به مثابه مثلثی است که سه ضلع آن بترتیب عبارتند از لاک، بارکلی و هیوم. آراء این سه اندیشمند که منتقد خردگرایی افراطی بوده و هرکدام بطریقی ما را به تجربه و اهمیت آن در مسایل شناختی رهنمون شده اند، در اینجا مورد بحث من نیست، بلکه من در این نوشتار قصد دارم که سبک زندگی این سه متفکر بزرگ را مورد بررسی قرار دهم.
چیزی که در رابطه با این سه فیلسوف توجه مرا به خود جلب کرده و آن را در همنوایی کامل با نظریه ی کار دل خود می دانم {نکته: «نظریه ی کارِ دلِ دِی داد» نتیجه گیری می کند که آدمی تنها از طریق کار دل خود یعنی کاری که برای انجامش وجهی از کسی نمی ستاند، تاثیرگذار به معنای واقعی کلمه خواهد بود}، نحوه ی امرار معاش ایشان بوده است.
هر سه این بزرگواران در زندگی از راه هایی ارتزاق می کرده اند که به هیچ وجه به وادی اندیشه مربوط نبوده است. لاک به کارهای بازرگانی و سیاسی مشغول بود، بارکلی از طریق ارایه ی خدمات مذهبی پول می ساخت و هیوم نیز که دو جین حرفه ی متفاوت را از سر گذرانده و سرآخر نیز منشی سفارت می شود.
این مسئله را من اثر «اِل. بی. اِیچ.» نامیده ام و این اثر دلالت بر این می کند که در کنار کار دل، کار معاش ولو در حوزه ای کاملا بی ربط و سخیف «لازم» است زیرا که آدمی در حال زیستن در دل جامعه بوده و بی نیاز از امور مرتبط با اداره ی معاش خود نیست.
البته این صرفا به این سه اندیشمند محدود نشده و بیشمار شخصیت کوچک و بزرگ ایرانی و جهانی را می توان نام بُرد که در کنار کار دل (که از خلال آن بر انسان ها تاثیرگذار افتاده اند)، به کارهای کاملا نامرتبطی مشغول بوده و از آن طریق معاش خود را اداره کرده اند اما انتخاب این سه نفر بجهت نقش آنان در اندیشه ی تجربه گرایی است و این یعنی نشاندن تجربه در کنار اندیشه.
من حتی می خواهم نتیجه بگیرم که انجام کار معاش بی ربط قطعا به نفع کار دل این بزرگان بوده و آن ها چیزی را در کار دل خود منعکس کرده که در کار معاش خود به آن برخورده اند زیرا که زندگی (بشکل تجربی) آن بیرون و در کار معاش ماوا دارد.
12604
