متاسفانه شاهد بوده ام که در حلقه های علمی، برخی از محققین، کیفیت محاسبه پذیری بی نظمی و آشوب حاکم بر سیستم های فیزیکی را دال بر نظم آن ها تلقی کرده و از عباراتی جعلی همچون نظمِ بی نظمی و یا بی نظمی منظم برای نامیدن آن ها استفاده می کنند.
این خَلط مبحث ها دلیلی جز عدم اشراف قطعی ایشان به موضوع مربوطه نداشته و جا دارد که هر چه سریعتر این رویکردهای ناقص با رویکردهای صحیح تر جایگزین شوند. در این زمینه باید عنوان کنم که کیفیت محاسبه شوندگی دال بر منظم بودن یک پدیده نیست. اینکه ما می توانیم بی نظمی را محاسبه کنیم، به این معنا نیست که بی نظمی منظم است.
بعنوان مثال ما می توانیم با روش های تخمین ریاضیاتی تعداد سیب های درون یک گونی را بشماریم، بدون اینکه بدانیم فلان سیب خاص در کجای کیسه قرار دارد و یا مثلا اینکه سیب زردرنگ در چه مختصاتی داخل گونی قرار گرفته است. پس توانایی ما در اندازه گرفتن یک پدیده با بی نظمی آن مناقاتی ندارد.
سوای این مطلب، از منظر فلسفی می بایست اضافه کنم که بی نظمی از آن جهت که در وقایع دنیای فیزیکی رویت می شود، به هیچ وجه با نظم از آن حیث که مطلق است، ارتباطی ندارد. اگر این بی نظمی منظم بود، آنگاه در غایت خود نوعی نظم قلمداد می شد و دلیلی نداشت که در گفتمان های علمی بخواهیم از واژه ی بی نظمی استفاده کنیم. با این رویکرد ناقص برخی همکاران، بی نظمیِ ساحت علم یک واژه ی توخالی است، که البته همه نیک می دانیم که ابدا اینگونه نیست…
در آخر اضافه می کنم که من با استفاده از این عبارات بدیع همچون “نظمِ در بی نظمی” و چیزهای دیگری از آن قسم در اشعار مشکلی ندارم، اما صحن و سرای علم جایگاه این لفاظی ها نیست…
نظم در بی نظمی واقعیت نداره .. توجیه بی سلیقه ها ست.. 🙂