نامه ای که از یکی از منطق دانان و ریاضی دانان بریتانیا دریافت کرده ام ادعا می کند که مثلا تئوری تئاترهای ذهنی یا همان تماشاخانه ی ذهن در بدست دادنِ مدلی جامع جهت تبیین خودآگاهی آدمی تلاشی ناکارآمد است، زیرا ایشان بر این باور است که روش های علمی در تعیین ساز و کار بنیادین این امکان وجود آدمی دقیق تر و قابل اعتمادتر هستند.
من با قسمت دوم این ادعا مشکلی نداشته بلکه از موافقین آن به شمار می روم اما قسمت اول را نمی پذیرم زیرا که عملا مطالعه ی فلسفی یک پدیدار مقدمه ی مطالعه ی علمی آن است. مادامیکه ما بشکل فلسفی به پدیدار خودآگاهی (که البته حقیقتا پدیدار نیست و بهتر است اسم مسئله را روی آن بگذاریم) نپرداخته باشیم، بر چه اساس خواهیم توانست که آن را بشکل علمی مورد مطالعه قرار دهیم؟!
این قضیه مرا به یاد رقابت بین نحله های گوناگون روانشناسی می اندازد. اینکه همه چیز را بخواهیم با روانشناسی زیستی و بیولوژیکی توضیح دهیم آخر ماجراست، اول ماجرا چیز دیگریست! برای رسیدن به هر گونه مدلی در پیرامون روان، پژوهشگر قادر نیست که ابتداء به ساکن به بررسی فعل و انفعالات بیولوژیکی مغز بپردازد و نهایتا روان آدمی را توصیف کند، بلکه اول ایشان می بایست با گفتمان روانشناسی غیرزیستی رفتارهای آدمی که اساس روانی دارا هستند را شناخته و مطالعه کند، سپس اساس زیستی آن رفتارها را در آخر کار با گفتمان زیستی توصیف نماید.
این دقیقا مثل این می ماند که ما بخواهیم رفتار و یا بهتر است بگوییم فعل شنا کردن در استخر را با توصیف فرآیندهای عصب شناختی و آناتومیک ماهیچه ها و اسکلت ها توصیف کنیم که عملا به درکی از رفتار شنا کردن منتهی نخواهد شد. این مسئله به خوبی نشان می دهد که ادعای منطق دان انگلیسی در نامه اش خطاب به من و نظریه ام، عاری از هر گونه بصیرت متدشناختی علمی است و این از یک ریاضیدان بعید نیست…
