هر کودکی می داند جان چیست! اما کمتر کسی است که بداند جان چگونه چیزی است؟! جان یعنی آگاهی! جان یعنی خودآگاهی!
به یک سیب بنگرید. خواصی دارد. کیفیاتی از جمله رنگ، بو، مزه، اندازه، وزن و غیره… برخی از این خواص اولیه و برخی ثانویه هستند! مغز آدمی نیز همین گونه است. خواصی اولیه و خواصی ثانویه دارد. ذهن و روان را می توان از جمله خواص ثانویه ی مغز آدمی بشمار آورد. این سه با هم مثلث آگاهی آدمی را تشکیل می دهند. مثلثی که بدون هر یک از ارکان آن، آگاهی آدمی محقق نمی شد.
حال به سیب داستان خود بازگردیم. سیب از درخت افتاده است و باکتری ها بر روی آن به عملکرد خویش مشغول هستند. ماده ی سیب در حال تغییر و یا بهتر است بگوئیم .ک.و.ن. و فساد است. این صیرورتِ ماده تمامی خواص اولیه و ثانویه ی سیب داستان ما را نابود می سازد. بهتر است بگوئیم چیز دیگری می کند.
پس از مرگ نیز همین صیرورت به سراغ مغز آدمی می آید. جان نابود و یا بهتر است بگویم که چیزِ دیگری می شود. پس از مرگ، جان آدمی به همان جایی می رود که رنگ و بوی اولیه ی سیب گندیده ی داستان ما رفت…
{جان خاصیتی ثانویه از مغز آدمی است.}
