زندگی خِنزِر پِنزِری (056-008)

در انبار خانه های همه ی ما فت و فراوان خنزر پنزر یافت می شود. در انباری خانه ی قدیمی ما نیز کلی اقلام این چنینی به چشم می آید: خنزر پنزرهایی سی و چند ساله! چیزهایی که همواره آن ها را دیده ام، چیزهایی که از کودکی من همانجا مقتدر در کنار هم قد علم کرده اند.

این جا آب کشی چوبی را می بینم که احتمالا از من مسن تر است. سطل های پلاستیکی بُنجُل، قطع به یقین برای اوایل دهه ی شصت. ابزرآلات نجاری، جعبه ی ابزار، آچار و پیچ گوشتی های رنگ و رو باخته، همه برای دهه ها اینجا جمع شده اند. وقتی به سن و سال این اشیاء فکر می کنم، زندگی و عظمتش در نگاهم رنگ می بازد. اگر امید به زندگی مفید بر طبق نظر عمده ی افراد، یک طول عمر شصت – هفتاد ساله باشد، عمر جعبه یخدان پوسیده ی ما، از عمر یک انسان بیشتر است.

عمر یک انسان با تمام فراز و نشیب هایش دو برابر عمر یک پارچ پلاستیکی است که در زیرزمین خانه ی ما یافت می شود. عمر ما دو برابر عمر یک شلنگ آب 30 ساله است. در جعبه ی ابزارمان میخ ها و پیچ هایی را می بینم که همواره آن ها را از کودکی دیده ام. آن ها نیز بی شک سی و چند ساله هستند.

وقتی به این مسئله فکر می کنم که تمامی سال های زندگی من، زمان هایی که خورشید می آمد و می رفت؛ بهار به زمستان مبدل می گشت؛ باد می خروشید؛ باران و برف از آسمان می بارید؛ من می خواندم؛ می رفتم؛ می آمدم؛ قد می کشیدم و می شدم آنچه که هستم، این میخ کج و معوج، زنگ زده و به دردنخور در دل همین جعبه ابزار جا خشک کرده بوده است.

اگر این میخ سی و چند سالی عمر دارد، گویا همه ی این جریانات زندگی، چیزی در حد و اندازه ی دو برابر عمر یک میخ له شده اند. گویا زندگی با تمام وسعت خویش چیزی نیست جز دو عدد میخ له شده، یک سری کارتن خالی محصول عسل یا شوینده، جعبه ی شیرخشک، پارو، جارو و کلی خنزر پنزر دیگر.

با این نگاه، یک آفتابه مسی از ما جاودان تر است. یک آفتابه مسی احتمالا از ما قوی تر است. همانجا مقتدر بالای کمد خاک گرفته، جا خشک کرده است. نه پیر می شود، نه می گرید، نه حسد می کند، نه رقابت، نه شقاوت و نه هیچ چیز دیگری… طول عمرش از تمامی اطرافیان من هم بیشتر است. یک آفتابه مسی از همه ی ما قوی تر است.

مریض نمی شود، خرج و مخارجی ندارد و از همه مهمتر اینکه همیشه می تواند مسئولیت خود را به انجام رسانده و آب را آنجایی بپاشد که دست هدایتگر گیرنده اش تمایل دارد. یک آفتابه مسی در طولانی مدت از همه ی ما مفیدتر است… آدمی از یک آفتابه مسی هم در رقابت زندگی شکست می خورد. آدمی است، دیگر!

به یاد دارم چند وقت پیش هنگامیکه برای ملاقات یکی از دوستان خود به شرکت محل فعالیتش رفته بودم، آنجا در گیر و دار تسویه ی پایانی یکی از کارمندان تازه بازنشسته شده قرار گرفتم. قرار بود که با کلی منت، سی و چند میلیون تومان به وی سنوات پرداخت کنند، چیزی که حتی تا حدی بالاتر از رقم عرفی در این زمینه بود: اواخر سال 93، سی و چند میلیون تومان!

کسی که سال 93 بازنشسته می شود، احتمالا اوایل دهه ی شصت استخدام شده است: سی و چند میلیون تومان برای سی و چند سال کار کردن! روز قبلش کسی از نزدیکان در همین شهر یک ساعت مچی سی و چند میلیون تومانی خریده بود: سی سال کار کردن، یک لحظه خریدن یک ساعت مچی!

دوست بازنشسته ی ما سی و اندی سال احتمالا با ترس ها، مرض ها، نداری ها، خوشی ها، بدبختی ها، زیرآب زدن ها، دروغ گفتن ها، رقابت کردن ها و هزاران چیز دیگر، هر روز صبح به این شرکت آمده و هر بعد از ظهری از آن رفته است و او این همه کار را صرفا برای یک ساعت مچی متوسط انجام داده است. مضحک بنظر می آید: سی سال کار، سی سال زندگی، آنگاه یک ساعت مچی!

گذران زندگی بر مدارهای همیشگی اش، پوچ ترین و در عین حال مضحک ترین رسم موجود است. زندگیِ این چنینی، یک زندگی خنزر پنزری است. زندگیِ این چنینی یعنی زندگی دو عدد گلدان شکسته ی انبار خانه ی ما. زندگی این چنینی از یک سطل ماست انباری خانه ی ما شکست می خورد.

زندگیِ این چنینی زندگی نیست. ما به دنیا نیامده ایم که هر روزه سر کار تکراری مان رویم، قبض ها را پرداخت کنیم و نهایتا زودتر از ارّه ی چوبی انباری خانه مان بمیریم! بگمانم باید زمان را در نوردید. باید خالق شد. باید آفرید. باید ماند. باید همواره تازه ماند و این مهم محقق نمی گردد جز با آفرینش دایمیِ آنچه از هم اکنون ما بهتر است…