کناره گیری (123-002)

همانطور که بسیاری از آموزه های سنتی غلط هستند، پشتکار و مدیحه سُرایی در پیرامون آن نیز یکی دیگر از اشتباهات تاریخی است. همانطور که در سایر امور اخلاقی در آراء خود بحث سه گانگی ارزشی را مطرح کرده ام، می خواهم در اینجا مقوله ی پشتکار را نیز از این منظر مورد مطالعه قرار دهم.

پشتکارمنفی که عملا تقریری همانگویانه از تلاش بی ثمر است؛ نتیجه ای جز اتلاف وقت نخواهد داشت و در نزد من مقوله ای مذموم است. این پدیده اگرچه بخودی خود چیز ناپسندی است اما می تواند به کناره گیری مثبت بیانجامد که عملی اخلاقی است. در خیلی از مراحل زندگی، کناره گیری مثبت می تواند به بزرگترین موفقیت ها منتهی گردد، اگر و فقط اگر بدانیم که چه زمان می بایست کنار رفت! گاهی اوقات هیچ کاری نکردن، انجام بزرگترین کار ممکن است.

کناره گیری از بسیاری از امور عبث و باطل این شانس را برای آدمی فراهم می آورد که بتواند پشتکار مثبت خود را در برخی امور دیگر محقق نموده و به خیر اعلاء رسد. به فرض اینکه کناره گیری با توجه به مختصات عمل موردنظر، مثبت تلقی شود؛ در گام اول از درد آدمی می کاهد. پرداختن به امور مختلفه شانس عارض شدن درد و رنج را افزایش می دهد و کناره گیری علاوه بر کاستن احتمال این وقوع می تواند در طولانی مدت باعث فزون گردیدن سطح شادی فرد گردد.

باید کناره گیری را تمرین کرد. کناره گرفتن از هر پدیده ی کال و نپخته ای که جهل مردمان، ایشان را به آن مشغول می دارد.